W ostatnim tygodniu było wiele dyskusji w temacie wpływu BREXITU na sytuację rezydentów z Unii Europejskiej zamieszkujących Wielką Brytanię. Debaty te były konsekwencją wypowiedzi premier Teresy May w sprawie warunków na jakich osoby spoza Wielkiej Brytanii będą mogły pozostać w UK po Brexicie. Rząd brytyjski swoją propozycję, którą premier rządu przedstawiła w Brukseli, zawarł w dokumencie pod tytułem „Zabezpieczenia pozycji obywateli UE żyjących w Wielkiej Brytanii i obywateli Wielkiej Brytanii żyjących w Unii Europejskiej”. 

 

W sprawie zaproponowanych rozwiązań panuje jednak dość powszechne niezrozumienie. Większość osób błędnie uważa, że obecny status quo zostanie zachowany i nie ma potrzeby podejmowania żadnych działań. 

Przed dalszą lekturą, musimy sobie jednak uświadomić, że wszelkie dotychczasowe propozycje są częścią procesu negocjacyjnego, a więc więc mogą ulec zmianie zarówno na lepsze jak i na gorsze.

Obecnie, zgodnie z prawem Unii Europejskiej gwarantującym swobodny przepływ osób, obywatele Unii mają prawo do podróży, życia i pracy w którymkolwiek z krajów Unii Europejskiej. 

 

Jak najlepiej zabezpieczyć swoje prawa w UK po Brexicie?

Myśląc o przypieczętowaniu swojej sytuacji w Wielkiej Brytanii najlepszym środkiem do tego będzie zdobycie Karty Stałego Rezydenta (Permament Residency Card), a następnie brytyjskiego obywatelstwa. 

Wspomniana karta jest niejako pomostem do uzyskania obywatelstwa. Uzyskanie obywatelstwa na stałe zabezpiecza sytuację w Wielkiej Brytanii. Wybiegając w przyszłość, cokolwiek się nie wydarzy po Brexicie, osoby posiadający brytyjskie obywatelstwo nie powinny mieć powodów do obaw.

Nie trzeba się wówczas bać usunięcia z Wielkiej Brytanii nawet w przypadku skazania w sądzie karnym. Obywatelstwo zapewnia również pełen dostęp do wszelkich świadczeń z zakresu opieki społecznej, publicznej służby zdrowia czy edukacji.

A oto jakie zmiany zakłada ostatnio opublikowana przez rząd Teresy May propozycja:

  • Obywatele Unii Europejskiej, którzy mieszkają w Wielkiej Brytanii od pięciu lat będą uprawnieni do aplikowania o tzw. „status osoby osiedlonej”. W obecnej propozycji status ten przyznaje prawo nieograniczonego pobytu, które pozostaje zgodne z Ustawą Imigracyjną z 1971 (Immigration Act 1971). 
  • Status osoby osiedlonej nie będzie automatycznie przyznawany. Wszyscy obywatele UE, łącznie z tymi posiadającymi Kartę Stałego Rezydenta, będą musieli o niego aplikować. Nie jest to jeszcze potwierdzone, ale najprawdopodobniej proces aplikowania będzie pociągał za sobą obowiązek uiszczenia opłaty (tak jak to zazwyczaj jest w podobnych aplikacjach).
  • Osoby, które przyjechały do Unii Europejskiej przed ostatecznym terminem, ale nie przebywały na terenie Wielkiej Brytanii przez 5 lat, będą uprawnieni do pobytu do czasu osiągnięcia 5 letniego okresu, który będzie uprawniał ich do uzyskania statusu osoby osiedlonej.
  • Obywatele Unii Europejskiej którzy przyjechali do Wielkiej Brytanii po ostatecznym terminie będą mieli pozwolenie na pozostanie na okres tymczasowy. Chcąc zostać dłużej, będą musieli złożyć odpowiednią aplikację. To dotyczy także studentów, którzy będą uprawnieni do aplikowania o pozwolenie na pozostanie do czasu zakończenia odbywanego kursu. 
  • Dokładny i ostateczny termin będzie wyznaczony między 29 Marcem 2017 (a więc w dniu kiedy art. 50 został powołany), a datą opuszczenia Unii przez Wielką Brytanię. To znaczy, że obywatele Unii którzy przyjechali po 29 marca mogą być zmuszeni do opuszczenia UK. 
  • Zostanie także ustalony „okres łaski”, do 2 lat, liczony od daty wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej w trakcie którego wszyscy obywatele Unii będą musieli zdobyć Kartę Stałego Rezydenta, która będzie potwierdzeniem ich sytuacji w Wielkiej Brytanii.
  • Obywatele Unii Europejskiej, którzy „osiągnęli samodzielność” żyjąc w Wielkiej Brytanii nie będą musieli wylegitymować się z pełnego ubezpieczenia zdrowotnego, celem przyznania im statusu osoby osiedlonej.