Czy będąc na terenie Wielkiej Brytanii, możesz liczyć na pomoc lekarską? Dokąd udać się z konkretnym problemem? Co z dodatkowymi opłatami? Odwiedzili Cię goście i wymagają hospitalizacji – czy Brytyjczycy zapewnią im bezpłatną opiekę medyczną? Na te i inne, często zadawane pytania, odpowiada niniejszy artykuł.
Państwowa służba zdrowia – dla kogo
Wielka Brytania zapewnia swoim mieszkańcom państwową, bezpłatną opiekę medyczną w ramach National Health System (w skrucie NHS). Pomoc przysługuje mieszkańcom, pracownikom i gościom odwiedzającym Zjednoczone Królestwo. Inne są jednak warunki udzielenia medycznego wsparcia.
- Pracownicy zatrudnieni bezpośrednio w brytyjskiej firmie są zobligowani do odprowadzania składki na ubezpieczenie (National Insurance). W praktyce robią to pracodawcy przy okazji wypłat. Każde takie ubezpieczenie oznaczane jest indywidualnym numerem. Lepiej go pamiętać! Na jego podstawie pracownikom ubezpieczonym na Wyspach przysługuje prawo do zasiłku chorobowego czy macierzyńskiego.
- Pracownicy zatrudnieni w agencji pracy tymczasowej w Polsce pracujący w Anglii muszą być ubezpieczeni w ojczyźnie, czego potwierdzenie stanowi aktualna Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego. Wtedy nie jest już wymagane ubezpieczenie w Wielkiej Brytanii, a system opieki zdrowotnej musi udzielić pomocy w ramach EKUZ.
Goście i turyści przyjeżdżający z Polski powinni przed wyjazdem zapewnić sobie przynajmniej Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, podobnie jak osoby pracujące w Anglii, ale zatrudnione przez polską agencję. EKUZ wydawana jest osobom ubezpieczony w Narodowym Funduszu Zdrowia, a jej uzyskanie nie wymaga zbyt wielu formalności. Należy jednak pamiętać, że karta EKUZ zapewnia wyłącznie podstawową, niezbędną opiekę zdrowotną w nagłych wypadkach i do określonej (stosunkowo niewielkiej) sumy ubezpieczenia – szukając szerszej ochrony, należy wykupić dodatkową, indywidualną polisę. Więcej o EKUZ.
Co umożliwia EKUZ w UK
- Bezpłatna konsultacja z lekarzem
- Bezpłatne recepty dla dzieci i młodzieży (do ukończenia 16 roku życia) oraz emerytów
- Bezpłatne wizyty dentystyczne (również dla dzieci, młodzieży i emerytów)
- Bezpłatna pomoc pogotowia ratunkowego oraz szpitali należących do systemu NHS
- Bezpłatny dostęp do niektórych badań – np. testu na obecność HIV/AIDS
Uwaga! Dla dorosłych przewidziane są dodatkowe koszty: wydanie recepty (ponad 6 funtów od leku), wybrane zabiegi okulistyczne oraz usługi dentystyczne (badanie – ryczałt i kilkadziesiąt procent kosztów leczenia).
4 rodzaje opieki medycznej
W Wielkiej Brytanii istnieją 4 główne elementy opieki medycznej:
General Practitioner – odpowiednik polskiego „lekarza rodzinnego”, najbardziej podstawowa jednostka w ramach systemu narodowej opieki zdrowotnej w UK. Jego zadaniem jest udzielenie podstawowej pomocy, wypisanie recepty, skierowanie na specjalistyczne badania, doradztwo itd. Posiadając ubezpieczenie w Anglii, Szkocji, Irlandii Północnej czy Walii, po prostu udaj się do najbliższej przychodni NHS i się w niej zarejestruj. General Practitionel jest zobowiązany do całodobowej pomocy i konsultacji, również przez telefon.
Walk-in Centre – to z kolei instytucja w rodzaju państwowej przychodni, do której zwracamy się, gdy z jakiejś przyczyny nie możemy skorzystać z pomocy General Practitionel. Centrum stanowi idealnie miejsce doraźnej, podstawowej opieki medycznej i konsultacji, gdy jesteśmy z dala od domu.
Family Planning – specyficzny rodzaj państwowych przychodni o charakterze kobiecych poradni. Specjalne miejsce konsultacji ginekologicznych, antykoncepcyjnych, ciążowych.
Ambulance Service – karetka pogotowia, reagująca na wezwanie pod numerem 999 lub 112. W nagłym przypadku jest w stanie przyjechać w ciągu kilku minut, które mogą zadecydować o zdrowiu lub życiu pacjenta. Ratownicy medyczni decydują o udzieleniu pomocy na miejscu lub zabraniu do szpitala.
Uwaga! Wszystkie powyższe formy opieki medycznej przysługują zarówno ubezpieczonym w Wielkiej Brytanii (opłacającym składki National Insurance), jak i posiadaczom Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego. Jeżeli jednak Ty albo Twoi goście nie posiadacie żadnej z obu form ubezpieczenia, a wymagacie pomocy lekarskiej lub hospitalizacji, nie wahajcie się wezwać pomocy. Brytyjska służba zdrowia pomaga w każdym przypadku, nie odmawia ratunku nikomu. Życie i zdrowie są ważniejsze niż kalkulowanie, czy na pewno interwencja lekarza będzie darmowa.
Jak umówić się z lekarzem – poradnik krok po kroku
- Zacznij od rejestracji w Surgery, czyli rejonowym centrum NHS.
- Najszybciej znajdziesz ją za na stronie internetowej www.nhs.uk/localnhsservices, gdzie za pomocą kodu pocztowego wyszukasz najbliższą przychodnię.
- Wykonaj telefon. Będziesz rozmawiać z pracownikiem, który ma obowiązek przeprowadzenia krótkiego researchu dotyczącego stanu Twojego zdrowia.
- Przygotuj się na pytania dotyczące miejsca zamieszkania (adresu), historii chorób w rodzinie oraz przebytych chorób (m.in. zakaźnych).
- Weryfikacja i opracowanie tych danych to zadanie dla Local Health Authority; organu, który w przeciągu kilku dni wydaje kartę medyczną NHS oraz przyznaje indywidualny numer pacjenta.
- Wizytę zarejestrujesz bezpośrednio w przychodni lub za pośrednictwem kontaktu telefonicznego (zaleca się dzwonienie rano!). W Wielkiej Brytanii zwykle nie czeka się nawet jednego dnia i można liczyć na błyskawiczną konsultację.
- Jeżeli z jakiegoś powodu nie możesz dotrzeć na wizytę, odwołaj ją telefonicznie. Nie wiąże się to oczywiście z dodatkowymi opłatami.
- Zanim trafisz do lekarza specjalisty (wyłączając nagłe i skomplikowane przypadki), pomocy udzieli lekarz rodzinny – General Practitionel.
Wszelkich dodatkowych informacji udziela Narodowy Fundusz Zdrowia (w Polsce) oraz Department for Work and Pensions and Overseas Benefits Directorate (w Wielkiej Brytanii). Zarówno przed wyjazdem w charakterze gościa/turysty, jak przed podjęciem pracy – koniecznie poznaj zasady ubezpieczenia w kraju, do którego się udajesz.
